Het aantal thuislaadpunten dat geschikt is voor slim laden van elektrische auto’s is in 2018 flink gestegen. Dat blijkt uit onderzoek dat de Stichting Flexible Power Alliance Network (FAN) heeft laten uitvoeren door onderzoeksbureau Delta-EE. Van de thuislaadpunten die voor eind 2018 geïnstalleerd zijn bij woningen, is slechts 27% geschikt voor flexibele aansturing. Bij thuislaadpunten geïnstalleerd in 2018 ligt dat percentage op 68%. Een flinke stijging.
Het flexibel aansturen van thuislaadpunten is nodig om slim laden mogelijk te maken en zo het elektriciteitsnet betrouwbaar en betaalbaar te houden. Van alle laadpunten in Nederland bevond eind 2018 zo’n 70% zich thuis: 120.000 thuislaadpunten die zo’n 444 MW vermogen vertegenwoordigen.
Aandachtspunten slim thuisladen
Stichting FAN, waarin 15 maatgevende energiepartijen samenwerken, heeft als doel om alle laadpunten thuis slim aanstuurbaar te maken met behulp van open standaarden. Dit is nodig omdat het aantal elektrische auto’s hard groeit en dat zorgt voor een zwaardere belasting van het elektriciteitsnet.
Door slim laden toe te passen kan de piekbelasting van het thuis opladen van elektrische auto’s verlaagd worden met 40% (onderzoek E-laad & Enexis Groep ‘Flexibel laden achter de meter’ mei 2020). Daarnaast kunnen elektrische auto’s worden ingezet om het elektriciteitsnet stabiel te houden, en kunnen automobilisten profiteren van goedkopere stroom in ‘daluren’. Ook kunnen elektrische auto’s gebruikt worden om optimaal gebruik te maken van de opwek van zon- en windenergie.
Uit het onderzoek zijn twee aandachtspunten gekomen voor de doorontwikkeling van slim thuisladen:
- Marktpartijen brengen vaak gesloten systemen op de markt waarbij de mogelijkheid dat informatie eenduidig wordt vastgelegd en gedeeld beperkt is.
- Eigenaren van een tweedehands elektrische auto kunnen geïnteresseerd zijn in goedkope thuislaadoplossingen die niet altijd flexibel aanstuurbuur zijn.
Slim Laden
Tijdens de piekuren (tussen 17.00 en 21.00 uur ’s avonds) is de stroomvraag hoog in een wijk en is er dus minder capaciteit om alle elektrische voertuigen in een wijk tegelijkertijd op vol vermogen op te laden. Bij slim laden wordt de laadsnelheid dan aanzienlijk verlaagd. Dat is doorgaans geen probleem, want elektrische auto’s zijn meestal de hele avond en nacht aangesloten aan het laadpunt, terwijl ze maar een beperkt aantal uren hoeven te laden.
Daarnaast is het voor de eigenaar van de elektrische auto ook mogelijk om het beste moment te kiezen om zijn auto op te laden, bijvoorbeeld als de stroomprijs laag is omdat er veel duurzame opwek van zonnepanelen en windmolens is.
Om slim laden thuis mogelijk te maken, zijn drie zaken nodig:
- De elektrische auto moet slim laden ondersteunen
- Het thuislaadpunt moet slim laden ondersteunen
- De eigenaar heeft een overeenkomst met een energieleverancier of service provider die slim laden van de auto mogelijk maakt.
Standaardisatie noodzakelijk
Automobilisten moeten makkelijk kunnen wisselen van energieleverancier of elektrische auto. De huidige ontwikkelingen in slim thuisladen kennen als risico dat niet altijd gewerkt wordt met open protocollen of standaarden in de apparatuur die praat met de auto en het thuislaadpunt.
Standaardisatie in de zogenoemde ‘home energy management systems’ moet voorkomen dat (toekomstige) gebruikers vast zitten in gesloten systemen, van verschillende aanbieders, die allemaal op een andere manier communiceren en gegevens uitwisselen – ook wel ‘vendor lock-in’ genoemd.
Alleen met open standaarden voor slim laden is het mogelijk voor automobilisten om zonder problemen van energieleverancier of elektrische auto te wisselen én voor netbeheerders om het elektriciteitsnet betrouwbaar en betaalbaar te houden. Voorbeelden van breed gedragen open standaarden zijn het Open Charge Point Protocol (OCPP) en het Open Smart Charging Protocol (OSCP) van de Open Charge Alliance.
Slim thuisladen en de energie transitie
Om de mogelijkheden van het thuisladen van elektrische auto’s ook in de toekomst zo goed mogelijk te kunnen benutten, pleit FAN voor de volgende zaken:
- Alle nieuwe laadpunten moeten geschikt zijn voor slim laden;
- Voorlichten van (toekomstige) eigenaren van elektrische auto’s over het belang van laadpunten die slim laden ondersteunen en de financiële voordelen die het gebruikers oplevert;
- Open protocollen en standaarden in ‘home energy management systems’ om toekomstige vendor lock-in van gebruikers te voorkomen.